In het kader van de Europese vaccinatieweek geeft het FAGG een update over de bijwerkingen die zijn gemeld na de toediening van een vaccin in België. Op basis van het aanbevolen vaccinatieschema blijft het aantal meldingen van vermoedelijke bijwerkingen na vaccinatie van een kind, een adolescent of een volwassene laag. Tussen 1 september 2022 en 31 januari 2024 zijn er bijna 6 miljoen dosissen van het COVID-19-mRNA-vaccin toegediend met maar iets meer dan 1 000 gevallen van gemelde vermoedelijke bijwerkingen.
De veiligheidsvereisten voor vaccins zijn zeer hoog. Maar net als alle geneesmiddelen kunnen vaccins bijwerkingen veroorzaken, ongeacht de leeftijd van de persoon die wordt gevaccineerd. Het doel van geneesmiddelenbewaking is om de bijwerkingen op te sporen, te analyseren en te voorkomen. Dat is een van de kerntaken van het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG).
Vaccinatie van kinderen en adolescenten (0 - 17 jaar)
De voorbije tien jaar werden in België 580 meldingen van vermoedelijke bijwerkingen gedaan na de vaccinatie van een kind of een adolescent op basis van het aanbevolen vaccinatieschema. Dat aantal blijft laag in vergelijking met het grote aantal kinderen dat de aanbevolen vaccinaties heeft gekregen.
Ongeveer 58 % van de meldingen van bijwerkingen na een vaccinatie beschrijven algemene aandoeningen (koorts, malaise ...) en reacties op de injectieplaats. Maagdarmstoornissen, effecten op het zenuwstelsel (hoofdpijn, verlies van bewustzijn ...) en huidaandoeningen worden ook vaak als bijwerkingen gemeld (17 - 28 % van de gevallen).
Ernstigere reacties worden minder vaak gemeld: op alle gemelde bijwerkingen zijn er 17 gevallen van stuiptrekkingen, 11 gevallen van invaginatie (darmafsluiting) en 7 gevallen van anafylactische reactie of shock gemeld.
Vaccinatie van volwassenen
De voorbije tien jaar werden in België 498 meldingen van vermoedelijke bijwerkingen gedaan na de vaccinatie van een volwassene volgens de aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad.
Ongeveer 71 % van de meldingen van bijwerkingen na vaccinatie beschrijven algemene aandoeningen (koorts, malaise, vermoeidheid ...) en reacties op de injectieplaats. Effecten op het spierstelsel (spierpijn, gewrichtspijn …), effecten op het zenuwstelsel (hoofdpijn, duizeligheid ...) en huidaandoeningen worden ook vaak gemeld (18 - 29 % van de gevallen).
Ernstigere reacties worden minder vaak gemeld: 11 gevallen van Guillain-Barré syndroom en 6 gevallen van anafylactische shock of reactie op het totale aantal gemelde bijwerkingen.
Vaccinatie tegen COVID-19
Tijdens de periode van 1 september 2022 tot 31 januari 2024 werden 5 757 134 dosissen van het COVID-19-mRNA-vaccin toegediend. Sinds de herfst van 2022 zijn er in België 1 011 meldingen van vermoedelijke bijwerkingen gedaan na toediening van dat vaccin.
Het aantal meldingen van vermoedelijke bijwerkingen blijft dus laag (17,6 meldingen per 100 000 toegediende dosissen).
Ongeveer 69 % van de meldingen van bijwerkingen na COVID-19-mRNA-vaccinatie beschrijven algemene aandoeningen (koorts, malaise, vermoeidheid ...) en reacties op de injectieplaats. Effecten op het spierstelsel (spierpijn, gewrichtspijn …), effecten op het zenuwstelsel (hoofdpijn, duizeligheid ...) en maag-darmstoornissen worden ook vaak gemeld (22 - 45 % van de gevallen).
Ernstigere reacties worden minder vaak gemeld: 11 gevallen van longembolie, 9 gevallen van pericarditis (ontsteking van het hartzakje), 8 gevallen van gezichtsverlamming en 7 gevallen van Guillain-Barré syndroom.
Vaccinatie blijft een veilige interventie voor de volksgezondheid
Deze cijfers bevestigen dat vaccinatie een veilige interventie voor de volksgezondheid blijft, waarvan de voordelen groter zijn dan de risico's. De gemelde bijwerkingen houden grotendeels verband met voorvallen die op het moment van de melding waren opgelost. Bovendien waren de gemelde bijwerkingen al beschreven in de samenvattingen van de kenmerken van het product (SKP) en in de bijsluiters van de vaccins. De gegevens zijn dus geruststellend. Net als alle geneesmiddelen zijn de vaccins onderworpen aan toezicht in het kader van de geneesmiddelenbewaking van het FAGG en zijn Europese partners.
Aanbevolen vaccins
In België is alleen het vaccin tegen polio verplicht.
In België beveelt de Hoge Gezondheidsraad (HGR) aan om kinderen en adolescenten tegen 13 ziekten te vaccineren:
- difterie;
- tetanus;
- polio;
- kinkhoest;
- infectie veroorzaakt door Haemophilus influenza type b;
- hepatitis B;
- mazelen;
- bof;
- rubella;
- infectie door meningokokken van de serogroepen A, C, W135 en Y;
- infectie veroorzaakt door pneumokokken;
- gastro-enteritis door het rotavirus;
- infecties veroorzaakt door het papillomavirus (HPV).
Bij volwassenen raadt de HGR aan om:
- zwangere vrouwen te vaccineren tegen kinkhoest, influenza en COVID-19;
- ouderen vanaf 60 of 65 jaar te vaccineren tegen influenza, infecties veroorzaakt door pneumokokken, COVID-19 en gordelroos;
- elke tien jaar een boostervaccin tegen difterie, tetanus en kinkhoest toe te dienen.
Meer informatie