Aan bepaalde ambulante patiënten die chronisch een benzodiazepine of Z-drug nemen, kan sinds 1 februari 2023 een afbouwprogramma worden aangeboden. Dit gebeurt via magistraal bereide capsules op basis van een medisch voorschrift van de arts. Het project dat oorspronkelijk één jaar zou lopen, is verlengd tot 31 december 2024.
Het langdurig gebruik van benzodiazepines en Z-drugs ligt alarmerend hoog in België. Het gebruik kan onder meer leiden tot stoornissen van het zenuwstelsel (slaperigheid, anterograde amnesie ...), psychiatrische stoornissen (abnormaal gedrag, hallucinaties, slaapwandelen ...) en een verhoogd risico op vallen bij ouderen. Om die trend te keren, voorzien het RIZIV en de minister van Volksgezondheid een budget voor dit afbouwprogramma. Het multidisciplinair programma tussen patiënt, voorschrijver en apotheker laat een afbouw toe over 50 tot 360 dagen, of een stabilisatie tot de laagst mogelijke dosis.
Het project blijkt een succes te zijn: sinds de start van het project volgen meer dan 2 000 Belgische apothekers al ruim 5 500 patiënten op. Uit de cijfers van de Algemene Pharmaceutische Bond (APB) blijkt ook dat er elke week 105 nieuwe afbouwprogramma’s worden opgestart in apotheken. Dat aantal blijft min of meer stabiel.
De patiënten die willen deelnemen, moeten aan volgende voorwaarden voldoen:
• minstens 18 jaar oud zijn;
• geïnformeerde toestemming hebben gegeven om gezondheidsgegevens te delen (via eHealth);
• het programma ambulant volgen (dus buiten woonzorgcentra of andere zorginstellingen), en dit in dezelfde apotheek (naar keuze van de patiënt) gedurende de volledige duur van het programma;
• chronisch gebruik (≥ 3 maanden) van één enkel benzodiazepine of verwant middel (Z-drug) waarvan de dosis één keer per dag wordt ingenomen en niet hoger is dan 3 keer de DDD (Defined Daily Dose);
• de patiënt heeft slechts recht op de terugbetaling van één afbouwprogramma per jaar*.
*De afbouw is niet volledig gratis voor de patiënt. Die moet wel nog de medische consultaties betalen, en ook de verpakkingen van de specialiteit die wordt gebruikt om de magistrale bereiding te maken.
Meer informatie over praktische aspecten voor de voorschrijver en apotheker is beschikbaar in de Folia Pharmacotherapeutica van februari 2023.
Het BCFI voorziet ook een e-learning over het afbouwen van benzodiazepines voor artsen en apothekers.
Voor nuttige, betrouwbare en wetenschappelijk onderbouwde informatie rond psychofarmaca kunt u terecht op de portaalwebsite www.gebruikvanpsychofarmaca.be.