Naar aanleiding van de recent gepubliceerde Benzocare-podcast over het voorschrijven en afbouwen van benzodiazepines en aanverwante geneesmiddelen, wil het FAGG patiënten en gezondheidszorgbeoefenaars aanmoedigen om benzodiazepines en aanverwante geneesmiddelen correct te gebruiken.
In december 2024 heeft het Benzocare-onderzoeksteam (UGent en ULiège) een tweedelige podcast gepubliceerd over benzodiazepines en aanverwante geneesmiddelen. In deze podcast delen een onderzoeker van het Benzocare-team, een huisarts en een patiënt hun ervaring met het voorschrijven, de afbouw en de stigmatisering van deze geneesmiddelen. De eerste aflevering gaat dieper in op de reden waarom deze geneesmiddelen worden voorgeschreven, en wat de voordelen en risico’s zijn. In de tweede aflevering wordt de complexiteit van het afbouwproces besproken, en wordt stilgestaan bij de uitdagingen die daarbij komen kijken.
Benzodiazepines en aanverwante geneesmiddelen worden vaak voorgeschreven in het kader van slapeloosheid of angststoornissen. Hoewel deze geneesmiddelen geen eerste keuze behandeling zijn voor deze problematiek, worden ze wel als doeltreffend beschouwd wanneer ze op een rationele manier, in een zo klein mogelijke dosis en voor een beperkte tijd worden gebruikt. Maar veel patiënten maken hier langdurig gebruik van. Benzodiazepines en aanverwante geneesmiddelen hebben talrijke bijwerkingen. Het gaat bijvoorbeeld om cognitieve stoornissen, risico op vallen, slaperigheid overdag … Bij gebruik gedurende een periode langer dan een à twee weken treden verminderde werkzaamheid (tolerantie), en fysieke en psychische afhankelijkheid op. Het risico op afhankelijkheid neemt toe met de dosis en de duur van de behandeling.
Hoe langdurig gebruik en afhankelijkheid voorkomen?
De beste preventie is om niet onnodig te starten met benzodiazepines en aanverwante geneesmiddelen.
Wanneer het gebruik van benzodiazepines of aanverwante geneesmiddelen wordt overwogen, moedigt het FAGG gezondheidszorgbeoefenaars aan om naast het beoogde effect, de risico’s en beperkte werkingsduur met hun patiënten te bespreken vóór ze dit geneesmiddel voorschrijven. Er wordt geadviseerd om na een week gebruik een vervolgconsult in te plannen om met de patiënt de doeltreffendheid van de behandeling, de eventuele bijwerkingen en verdere begeleiding te bespreken.
Door kleinere verpakkingen benzodiazepines of aanverwante middelen (minder dan dertig tabletten) voor te schrijven, moedigen artsen patiënten ook aan om opnieuw op raadpleging te komen als ze de behoefte voelen om hun behandeling verder te zetten.
Hoe afbouwen?
Het afbouwen van benzodiazepines en aanverwante geneesmiddelen zou moeten worden overwogen voor alle chronische gebruikers, in het bijzonder bij ouderen door onder andere een verhoogd valrisico. Stoppen kan leiden tot ontwenningsverschijnselen en rebound-effecten, waardoor een medisch begeleide afbouw sterk wordt aanbevolen.
Praktische informatie over afbouwen vindt u terug in een gids voor artsen en apothekers, opgesteld in opdracht van de FOD Volksgezondheid. Het BCFI stelt ook een e-learning ter beschikking die verschillende tools en tips aanreikt om het afbouwen tot een succesvol einde te brengen.
Meer informatie rond psychofarmaca
www.gebruikvanpsychofarmaca.be