Specialiteiten met een hoge concentratie aan vitamine D of vitamine D derivaten kunnen gemakkelijk een intoxicatie veroorzaken wanneer er fouten in de dosering worden gemaakt. Het is absoluut noodzakelijk om de doseringsaanbevelingen op te volgen.
Onlangs werd het overlijden van een oudere persoon gemeld in het kader van een medicatiefout. Deze persoon had gedurende twee maanden dagelijks een hoog gedoseerde vitamine D-capsule ingenomen, terwijl een maandelijkse toediening was voorgeschreven. De patiënt werd apathisch. Een bloedonderzoek bevestigde hypercalciëmie en hypervitaminose D. De patiënt is overleden. In dit geval werden er geen mogelijke risico- of verstorende factoren (confounding factors) gemeld (behalve de hoge leeftijd van de persoon).
Er bestaan veel geneesmiddelen en voedingssupplementen op basis van vitamine D (of vitamine D derivaten) en ze worden vaak in verschillende doseringen aangeboden.
Specialiteiten met hoge concentraties aan vitamine D of vitamine D derivaten kunnen gemakkelijk een intoxicatie veroorzaken wanneer er fouten in de dosering worden gemaakt.
Het FAGG herinnert eraan dat het absoluut noodzakelijk is om de doseringsaanbevelingen voor geneesmiddelen op basis van vitamine D of vitamine D derivaten op te volgen, vooral als de specialiteit hoog is gedoseerd.
Tijdens de behandeling met vitamine D moet er aandacht zijn voor de calciumspiegel en de nierfunctie van de patiënt. Opvolging is bijzonder belangrijk bij ouderen en bij gelijktijdige behandeling met hartglycosiden of diuretica. Wanneer hypercalciëmie optreedt, moet de behandeling met vitamine D worden gestaakt. Symptomen van hypercalciëmie zijn anorexie, constipatie, gewichtsverlies, braken, lusteloosheid, depressie, hoofdpijn, spijsverteringskrampen, nierproblemen en hartproblemen.
Om een overdosering met vitamine D te voorkomen, moet bij inname van geneesmiddelen op basis van vitamine D of vitamine D derivaten rekening worden gehouden met alle mogelijke bronnen van vitamine D, zoals andere vitamine D-bevattende geneesmiddelen, vitamine D verrijkte voedingsmiddelen en voedingssupplementen.
We vragen apothekers om bijzonder aandachtig te zijn voor de nauwkeurigheid van de berekeningen van de af te wegen hoeveelheden wanneer zij een magistrale of officinale bereiding maken die vitamine D bevat. De grondstoffen waarover zij beschikken, kunnen sterk zijn geconcentreerd en moeten mogelijks vóór de bereiding worden getitreerd.
Bovendien kan op het etiket van deze grondstoffen de concentratie van het poeder zijn uitgedrukt als internationale eenheden van activiteit per eenheid van massa. Dit maakt het noodzakelijk om een omrekeningsberekening uit te voeren om de precieze te gebruiken hoeveelheid werkzame stof te bepalen. Zoals het Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie (BCFI vzw) in juli 2022 aangaf, lopen ook zuigelingen en kinderen een groot risico op overdosering.
Op een internationaal (virtueel) congres van antigifcentra wees het centrum in Milaan (Italië) vitamine D aan als de vijfde meest voorkomende oorzaak van medicatiefouten-gerelateerde oproepen.
Het Belgische antigifcentrum heeft op de website informatie gewijd aan vitamine D.
De bijsluiters en samenvattingen van kenmerken van het product van in België vergunde geneesmiddelen kunnen worden geraadpleegd via de website van het FAGG.