Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) beveelt nieuwe contra-indicaties, waarschuwingen en gebruiksvoorzorgen aan voor pioglitazon om het licht verhoogde risico van blaaskanker met het geneesmiddel, gecommercialiseerd in België onder de naam ACTOS, te verminderen. De risico-batenverhouding blijft positief voor sommige patiënten met type 2-diabetes.
Bij het beëindigen van haar evaluatie van de anti-diabetische geneesmiddelen die pioglitazon bevatten en de evaluatie van het optreden van blaaskanker, heeft het Comité voor geneesmiddelen voor humaan gebruik (CHMP = Committee for Medicinal Products for Human Use) van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA = European Medicines Agency) bevestigd dat deze geneesmiddelen een waardige behandelingsoptie blijven voor bepaalde patiënten met type 2-diabetes, maar dat er een licht verhoogd risico is van blaaskanker bij patiënten behandeld met deze geneesmiddelen. Het CHMP besluit echter ook dat dit licht verhoogd risico kan verminderd worden door gepaste selectie/exclusie van patiënten, alsook door de vereiste om op regelmatige basis de efficiëntie en veiligheid van de behandeling bij elke individuele patiënt te evalueren.
Voorschrijvers worden geadviseerd om pioglitazon niet te gebruiken bij patiënten die blaaskanker hebben of dit in het verleden gehad hebben of bij patiënten met niet-onderzochte macroscopische hematurie. Risicofactoren voor blaaskanker moeten geëvalueerd worden vooraleer de behandeling met pioglitazon op te starten. Gezien de leeftijdsgerelateerde risico’s, moet de verhouding tussen risico’s en baten zorgvuldig bekeken worden voor het opstarten en tijdens de behandeling bij ouderen. Voorschrijvers moeten de behandeling van de patiënten die pioglitazon nemen herevalueren na 3 tot 6 maanden (en daarna op regelmatige basis) om zich ervan te verzekeren dat alleen patiënten die er voldoende voordeel uithalen, deze geneesmiddelen blijven nemen.
Het CHMP onderzocht alle beschikbare gegevens over het optreden van blaaskanker, inclusief de resultaten van preklinische studies, klinische studies, epidemiologische studies en spontane meldingen. Het CHMP hield ook rekening met het advies van haar wetenschappelijke adviesgroep (Scientific Advisory Group – SAG) met betrekking tot Diabetes/Endocrinologie.
Het CHMP besloot dat de evidentie uit verschillende bronnen aantoont dat er een licht verhoogd risico is van blaaskanker met pioglitazon. Recent beschikbare gegevens uit epidemiologische studies (Kaiser Permanente Northern California cohort study, French CNAMTS cohort study, GPRD case control study) duiden op een licht verhoogd risico (relatief risico variërend tussen 1.12-1.33) van blaaskanker bij diabetespatiënten behandeld met pioglitazon, in het bijzonder bij de langst behandelde patiënten en deze met de hoogste cumulatieve dosissen.
Bovendien hadden, in een meta-analyse van gerandomiseerde gecontroleerde klinische studies, 19 van de 12.506 patiënten die pioglitazon namen blaaskanker (0.15%) in vergelijking met 7 van de 10.212 patiënten die geen pioglitazon namen (0.07%). Een mogelijk risico na een korte behandeling kan niet uitgesloten worden.
In lijn met de aanbevelingen van het SAG, heeft het CHMP besloten dat er patiënten zijn die niet voldoende behandeld kunnen worden met andere behandelingen en die voordeel zullen halen uit de behandeling met pioglitazon. Het CHMP is akkoord dat het niet mogelijk is om de huidige indicaties van pioglitazon verder te beperken. In plaats daarvan worden voorschrijvers geadviseerd om zorgvuldig de patiënten te selecteren en de respons op de behandeling op te volgen. Voor patiënten die antwoorden op de behandeling, besluit het CHMP dat de voordelen opwegen tegen de risico’s.
Het CHMP is het eens dat een verdere analyse nodig is van het type, de evolutie en de ernst van blaaskanker bij patiënten behandeld met pioglitazon vergeleken met diabetici niet behandeld met pioglitazon. Het blijft onduidelijk of dit een vroegtijdig effect is of een risico na verlengd gebruik / hoge cumulatieve dosissen. Daarom heeft het CHMP aan de vergunninghouder gevraagd om een pan-Europese epidemiologische studie uit te voeren met de focus op een betere karakterisering van het risico, in het bijzonder de risicoperiode en het risico met stijgende leeftijd om risicobeperkende maatregelen te staven.
Aantekeningen
1. Dit persbericht, samen met alle gerelateerde documenten, is beschikbaar op de website van het EMA.
2. De Europese herziening van de centraal vergunde pioglitazon-bevattende geneesmiddelen Actos, Glustin, Competact, Glubrava en Tandemact en het optreden van blaaskanker werd uitgevoerd in het kader van een formele herziening onder artikel 20 van verordening (EG) No 726/2004, geïnitieerd door de Europese Commissie op 16 maart 2011. Het enige pioglitazon-bevattende geneesmiddel dat in België is gecommercialiseerd is Actos.
3. Een beslissing van de Europese Commissie omtrent dit advies zal te gepasten tijde gegeven worden.
4. Actos en Glustin werden vergund in de EU in oktober 2000, Competact in juli 2006, Tandemact in januari 2007 en Glubrava in december 2007. De geneesmiddelen worden gecommercialiseerd door Takeda. Meer informatie over deze geneesmiddelen is beschikbaar in het Europese openbare beoordelingsrapport (EPAR = European Public Assessment Report), gepubliceerd op de website van het EMA.
5. De persmededelingen van het EMA van 9 juni 2011 en 23 juni 2011 zijn beschikbaar op de website van het EMA. Het FAGG heeft hieromtrent eveneens mededelingen gepubliceerd op 14 en 27 juni 2011.
6. Meer informatie over het werk van het EMA kan teruggevonden worden op haar website.
Contact
vig@fagg.be