PRAC mei 2019 – Start van verwijzing: Xeljanz (tofacitinib).

Tijdens zijn zitting van mei 2019 is het Risicobeoordelingscomité voor geneesmiddelenbewaking (PRAC) van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) begonnen met een verwijzing voor Xeljanz (tofacitinib). Tijdens deze herbeoordeling door het EMA van het risico op bloedstolsels in de longen, vaardigt het PRAC beperkingen uit voor het gebruik van Xeljanz

Het PRAC adviseert artsen om Xeljanz (tofacitinib) 10 mg tweemaal daags niet voor te schrijven aan patiënten met een verhoogd risico op bloedstolsels in de longen. Het gaat hierbij om patiënten met hartfalen, kanker, erfelijke bloedstollingsstoornissen of met een voorgeschiedenis van bloedstolsels, maar ook om patiënten die gecombineerde hormonale anticonceptiemiddelen gebruiken, die een hormoonvervangende behandeling volgen of een zware chirurgische ingreep moeten ondergaan.

Daarnaast moeten artsen ook andere factoren in overweging nemen die de kans op bloedstolsels in de longen kunnen verhogen, zoals leeftijd, obesitas, roken of immobilisatie.

Xeljanz is momenteel vergund voor de behandeling van reumatoïde artritis, artritis psoriatica en ernstige colitis ulcerosa.

De aanbeveling van het PRAC kwam er naar aanleiding van de resultaten van een lopende studie (studie A3921133) bij patiënten met reumatoïde artritis. Deze studie toonde een verhoogd risico op bloedstolsels in de longen en overlijden bij toediening van Xeljanz 10 mg tweemaal daags; dit is het dubbele van de aanbevolen dosis voor reumatoïde artritis.

Het nieuwe advies betekent dat, aangezien 10 mg de enige aanbevolen startdosis is voor colitis ulcerosa, een behandeling met Xeljanz niet mag worden opgestart bij patiënten met deze aandoening indien zij een verhoogd risico op bloedstolsels hebben. Risicopatiënten die deze dosis momenteel voor eender welke aandoening innemen, moeten overschakelen naar alternatieve behandelingen.

Patiënten mogen hun behandeling met Xeljanz niet staken of hun dosis niet veranderen zonder overleg met hun arts. Patiënten moeten onmiddellijk medische hulp inroepen als ze symptomen ervaren zoals ademhalingsproblemen, pijn op de borst of ter hoogte van de bovenrug of als ze bloed ophoesten, wat kan wijzen op de aanwezigheid van een bloedstolsel in de longen.

De nieuwe aanbevelingen zijn tijdelijk en volgen het eerdere PRAC-advies om de aanbevolen dosis van 5 mg tweemaal daags niet te overschrijden in het kader van de behandeling van reumatoïde artritis. Het PRAC zal nu al het beschikbare bewijsmateriaal beoordelen. Zodra deze beoordeling afgerond is, zullen bijgewerkte richtsnoeren worden verstrekt aan patiënten en gezondheidszorgbeoefenaars.

Informatie voor patiënten

• Uit een lopende studie bij patiënten met reumatoïde artritis blijkt dat wanneer Xeljanz bij een dosis van 10 mg tweemaal daags wordt gegeven, er een verhoogd risico bestaat op gevaarlijke bloedstolsels in de longen en op overlijden.
• Deze dosis is hoger dan de goedgekeurde dosis van 5 mg tweemaal daags voor reumatoïde artritis. Deze dosis wordt echter gebruikt als startdosis voor de behandeling van patiënten met colitis ulcerosa (tot 16 weken) en kan bij sommige patiënten ook worden gebruikt voor verdere behandeling.
• Tijdens de diepgaande herziening van Xeljanz kan uw arts u laten overschakelen op een alternatieve behandeling, als u wordt behandeld met Xeljanz 10 mg tweemaal daags en u een verhoogd risico loopt op bloedstolsels in de longen.
• U heeft een verhoogd risico op bloedstolsels in de longen als u:
  • lijdt aan hartfalen (wanneer het hart niet zo goed werkt als het zou moeten)
  • lijdt aan erfelijke bloedstollingsstoornissen
  • bloedstolsels in de aderen heeft gehad
  • gecombineerde hormonale anticonceptiemiddelen of hormoonvervangende therapie gebruikt
  • kanker heeft
  • u een zware chirurgische ingreep moet ondergaan of onlangs heeft ondergaan.
• Bij de beoordeling van uw risico op bloedstolsels zal uw arts ook rekening houden met uw leeftijd, eventueel overgewicht (body mass index hoger dan 30), of u rookt of geïmmobiliseerd bent.
• Als u wordt behandeld met Xeljanz, mag u de dosis niet aanpassen of uw behandeling staken zonder dit met uw arts te bespreken.
• Roep onmiddellijk medische hulp in als u een van de volgende symptomen ervaart die kunnen wijzen op een bloedstolsel in uw longen: ademhalingsmoeilijkheden, pijn op de borst of in de bovenrug, bloed ophoesten, overmatig zweten en een blauwachtige huidskleur.
• Raadpleeg een gezondheidszorgbeoefenaar als u zich zorgen maakt over uw medicatie.

Informatie voor gezondheidszorgbeoefenaars

• In een studie met tofacitinib 10 mg tweemaal daags voor de behandeling van reumatoïde artritis werd een verhoogd risico op longembolie en algemene mortaliteit vastgesteld.
• Deze resultaten zijn afkomstig van studie A3921133, een lopende open-label klinische proef waarin de veiligheid van tofacitinib 5 mg tweemaal daags en tofacitinib 10 mg tweemaal daags wordt vergeleken met die van een TNF-remmer (tumornecrosefactor) bij patiënten met reumatoïde artritis. De patiënten in de studie zijn 50 jaar of ouder en hebben minstens één extra cardiovasculaire risicofactor.
• De voorlopige resultaten van de studie tonen aan dat er 19 gevallen van longembolie waren op 3.883 patiënt-jaren in de groep die tofacitinib 10 mg tweemaal daags kreeg, in vergelijking met 3 gevallen op 3.982 in de groep die de TNF-remmer kreeg. Bovendien waren er 45 sterfgevallen door alle oorzaken op 3.897 patiënt-jaren in de groep die 10 mg tweemaal daags kreeg, vergeleken met 25 gevallen op 3.982 patiënt-jaren in de groep met de TNF-remmer.
• In afwachting van de resultaten van de diepgaande beoordeling van deze risico’s, mogen artsen de 10 mg tweemaal daags niet voorschrijven aan patiënten:
  • met hartfalen
  • met erfelijke stollingsstoornissen
  • die een veneuze trombo-embolie hebben gehad, een diepe veneuze trombose of longembolie.
  • die gecombineerde hormonale anticonceptiemiddelen of hormoonvervangende therapie gebruiken
  • met maligniteiten
  • die een zware chirurgische ingreep moeten ondergaan.
• Daarnaast moet bij het voorschrijven van tofacitinib 10 mg tweemaal daags rekening worden gehouden met andere risicofactoren, zoals leeftijd, obesitas (BMI>30), roken en immobilisatie.
• Patiënten die reeds behandeld worden met de 10 mg dosis tweemaal daags en een verhoogd risico op longembolie hebben, dienen over te schakelen op alternatieve behandelingen.
• Tijdens de verdere beoordeling van de onderzoeksresultaten, dienen voorschrijvers zich te blijven houden aan de vergunde dosis van 5 mg tweemaal daags voor de behandeling van reumatoïde artritis en artritis psoriatica.
• Patiënten die met tofacitinib worden behandeld, ongeacht de indicatie, dienen te worden gecontroleerd op tekenen en symptomen van longembolie en dienen te worden geadviseerd onmiddellijk medische hulp in te roepen als zij deze symptomen ervaren.
• Er wordt een brief verstuurd naar alle gezondheidszorgbeoefenaars van wie verwacht wordt dat zij het geneesmiddel zullen voorschrijven, om hen op de hoogte te brengen van het tijdelijke behandeladvies.

Xeljanz is vergund en in de handel in België.

Meer informatie is beschikbaar op de website van het EMA.