Algemene uitleg
RNA labotest (PCR)
- Staal: neus- of keelswab of speeksel.
- Wat spoort de test op: het RNA van het SARS-CoV-2 virus.
- Voordelen: hoge specificiteit (dit wil zeggen dat er weinig vals positieve resultaten voorkomen) en hoge gevoeligheid (dit wil zeggen dat de meeste besmette personen gedetecteerd worden). De geautomatiseerde procedure laat toe om veel stalen tegelijkertijd te analyseren.
- Nadelen: Meer tijd nodig tussen staalafname en resultaat in vergelijking met antigen sneltests.
RNA sneltest
Een zeer beperkt aantal toestellen laat toe om sneller dan een klassieke PCR test een positief resultaat te detecteren. Deze toestellen zijn echter niet geschikt om grote hoeveelheden stalen tegelijk automatisch te analyseren.
Antigen labotest
- Staal: neus- of keelswab.
- Wat spoort de test op: eiwitten (antigenen) van het SARS-CoV-2 virus.
- Voordelen: hoge specificiteit (dit wil zeggen dat er weinig vals positieve resultaten voorkomen). De geautomatiseerde procedure laat toe om veel stalen tegelijkertijd te analyseren.
- Nadelen: minder gevoelig dan de klassieke RNA labotest (dit wil zeggen dat besmette personen niet altijd gedetecteerd worden). Slechts nuttig gedurende de 1ste week na de start van de symptomen en enkel bij een relatief grote hoeveelheid virus. Meer tijd nodig tussen staalafname en resultaat in vergelijking met antigen sneltests.
Antigen sneltest
- Staal: neus- of keelswab of, voorlopig bij een zeer beperkt aantal testen, speeksel.
- Wat spoort de test op: eiwitten (antigenen) van het SARS-CoV-2 virus.
- Voordelen: hoge specificiteit (dit wil zeggen dat er weinig vals positieve resultaten voorkomen) en snel resultaat, test kan ter plaatse uitgevoerd worden.
- Nadelen: minder gevoelig dan de klassieke RNA labotest (dit wil zeggen dat besmette mensen niet altijd gedetecteerd worden). Slechts nuttig gedurende de 1ste week na de start van de symptomen en enkel bij een relatief grote hoeveelheid virus. Niet geautomatiseerd waardoor minder tests tegelijkertijd kunnen uitgevoerd worden.
Antilichaam labotest
- Staal: bloed, plasma of serum, verkregen via een klassieke bloedafname.
- Wat spoort de test op: antilichamen die het lichaam heeft aangemaakt tegen het SARS-CoV-2 virus.
- Voordelen: geautomatiseerde procedure: laat toe om veel stalen tegelijkertijd te analyseren. Sommige tests laten toe om de hoeveelheid antilichamen in het bloed te bepalen.
- Nadelen: meer tijd nodig tussen staalafname en resultaat in vergelijking met antilichaam sneltests. Antilichaam tests zijn pas betrouwbaar vanaf twee weken na de start van de symptomen.
Antilichaam sneltest
- Staal: druppel bloed verkregen via vingerprik.
- Wat spoort de test op: antilichamen die het lichaam heeft aangemaakt tegen het SARS-CoV-2 virus.
- Voordelen: snel resultaat, kan ter plaatse uitgevoerd worden.
- Nadelen: antilichaam tests zijn pas betrouwbaar vanaf twee weken na de start van de symptomen. Antilichaam sneltests zijn vaak minder betrouwbaar dan antilichaam labotests en geven geen indicatie over de hoeveelheid antilichamen in het bloed.
Ik heb een resultaat van een test
Volg de voorzorgsmaatregelen strikt op: blijf minstens zeven dagen na de start van de klachten of het resultaat van de test thuis en heb zo weinig mogelijk contact met anderen, inclusief uw huisgenoten. Meer informatie over verdere besmettingen voorkomen.
Bel uw arts om een bevestigende labotest te plannen. Volg de voorzorgsmaatregelen strikt op: blijf minstens zeven dagen na de start van de klachten of het resultaat van de test thuis en heb zo weinig mogelijk contact met anderen, inclusief uw huisgenoten. Meer informatie over verdere besmettingen voorkomen.
Een negatief testresultaat op een sneltest geeft geen absolute zekerheid dat u het virus niet hebt of nooit hebt gehad, en of u op dit moment al dan niet besmettelijk bent.
Volg daarom de voorzorgsmaatregelen op als u symptomen heeft: houd afstand, draag een mondmasker wanneer dat aanbevolen is en was uw handen regelmatig met water en zeep. U helpt zo de verspreiding van andere ziektes zoals griep te voorkomen, of het coronavirus wanneer het om een uitzonderlijke vals negatieve test zou gaan.
Gebruik, beschikbaarheid en conformiteit
Het FAGG en Sciensano hebben een lijst opgesteld met tests voor professioneel gebruik die aan bepaalde minimumcriteria voldoen. Fabrikanten van dergelijke tests kunnen de te volgen procedure raadplegen om in deze lijst te worden opgenomen, evenals de kwalificatiecriteria.
Antilichaam zelftesten:
Op dit moment zijn er reeds verschillende CE-gecertificeerde antilichaam zelftesten beschikbaar in Europa.
Op internet circuleren namaaktests, tests waarvan de betrouwbaarheid niet is bewezen, en tests die niet zijn bedoeld om te worden gebruikt zonder tussenkomst van een gezondheidszorgbeoefenaar. Wilt u een antilichaam zelftest kopen, doe dit dan via een betrouwbare bron zoals uw apotheker.
Antigeen zelftesten:
Op dit moment is er slechts een beperkt aantal gecertificeerde antigeen zelftests beschikbaar in Europa, deze zijn terug te vinden op de lijst op de website van het FAGG. Door de beperkte beschikbaarheid van goedgekeurde zelftesten mogen uitzonderlijk testen voor professioneel gebruik tijdelijk als zelftest worden verkocht. Daarvoor moeten de testen aan enkele specifieke eisen voldoen. Er is een procedure voor fabrikanten om antigen sneltesten voor professioneel gebruik in de handel te brengen als zelftest in België. Het gaat om een nationale uitzonderingsmaatregel (derogatie). Gelijkaardige uitzonderingsmaatregelen bestaan in andere landen maar kunnen inhoudelijk verschillen.
De lijst met professionele sneltesten die in België als zelftest mogen worden verkocht, is beschikbaar op de FAGG-website.
Deze testen hebben een CE-markering en een naam die duidelijk naar een zelftest refereert of een etiket dat verwijst naar de uitzonderingsmaatregel.
Antigeen zelftesten zijn in België beschikbaar in de apotheek. De apotheker moet mondeling de gebruiker alle informatie geven zodat hij/zij de test correct kan uitvoeren en interpreteren. Verkoop via internet of automaten is niet toegelaten.
Voor sneltests die door een gezondheidszorgbeoefenaar worden uitgevoerd is het de fabrikant zelf die deze certificering doet en de CE-markering aanbrengt.
Vooraleer zelftests een CE-markering krijgen, moeten ze eerst door een aangemelde instantie (notified body) worden goedgekeurd. Een aangemelde instantie is een private onderneming die door de bevoegde overheden van de Europese lidstaten en door de Europese Commissie wordt aangewezen en gecontroleerd.
Door de beperkte beschikbaarheid van goedgekeurde zelftesten mogen uitzonderlijk testen voor professioneel gebruik tijdelijk als zelftest worden verkocht. Daarvoor moeten de testen aan enkele specifieke eisen voldoen. Er is een procedure voor fabrikanten om antigen sneltesten voor professioneel gebruik in de handel te brengen als zelftest in België. Het gaat om een nationale uitzonderingsmaatregel (derogatie). Gelijkaardige uitzonderingsmaatregelen bestaan in andere landen maar kunnen inhoudelijk verschillen.
De lijst met professionele sneltesten die in België als zelftest mogen worden verkocht, is beschikbaar op de FAGG-website.
Deze testen hebben een CE-markering en een naam die duidelijk naar een zelftest refereert of een etiket dat verwijst naar de uitzonderingsmaatregel.
Deze testen zijn in België beschikbaar in de apotheek. De apotheker moet mondeling de gebruiker alle informatie geven zodat hij/zij de test correct kan uitvoeren en interpreteren. Verkoop via internet of automaten is niet toegelaten.
Een conforme sneltest die door een leek mag worden uitgevoerd (een zelftest) is voorzien van een CE-markering die bestaat uit de letters CE aangevuld met een code van vier cijfers die verwijst naar de aangemelde instantie die de conformiteit van de zelftest heeft geverifieerd.
Is er geen CE-markering voorzien, dan gaat het om een niet-conforme test.